Samanlikningar

«Samanlikningar» er et skillingstrykk skrevet av Tormod Knudsen Borgejorde en gang i årene mellom 1830-1835. Den ble første gang trykket i «Blandede rimerier». Visa har også stått i boken «Tormod Borgejordet og visune hans» fra 1907, skrevet av Rikard Berge. Det er brukt flere melodier til denne skillingsvisen.

Teksten

1.Ti kvar stand å ti kvar alder vondt å godt æ dela ut,
derfe æ de berre skvalder at dei store hev kje sut.
I ett slott som i ei hytte hugverk by seg sjav ti gjest,
konne drott å bonde byte tapa kanskje bonden mest.

2.Når ein stadsmand ræsonerar om å styre folk å land,
hånom somme høgt vurderar som ein klok og trufast mand,
men av andre bli han måla som ufrihetens styttestav
slikt må høge herrar tola som me småfolk veit kje av.

3.Når om mitt å ditt der kjivas æ juristens gyllne ti,
men de æ kje godt å trivas av ein næstes vrengeri.
Den som arm seg prosederar sukkar sårt å bannar på,
fut å skrivar å sagførar liver av godtfolk å flå.

4.Den fornemme militære kann i fredsti liva snildt
makeleg si løn fortære pusse seg å klæ seg gjildt.
Men høy Per i skjegge grine sjå den kar hoss han gjer vind,
såg han nå ei finendlig line løyp'n kanskje som ei hind.

5..Presten som i kjørka fegtar mot den gamle Adams magt,
som ein trugjen Sions vektar må vel stundom bli forsagt,
når han trur at verden styrer like fullt sin egjen kos,
å at mengden lite vyer å forhverve himlens ros.

6.Han som liver av dei sjuke å frå sjugdom kann befri,
når han vi sin lærdom bruke mang ei gång velsigna bli,
men når hånoms rå foragtas å ein sjuking pikkar av
kann det hende han betragtas som han grov den dødes grav.

7.Når den gamle mett av dagar vandrar glade senast fet
han i stillhet visst beklagar mang ei ongedoms dårlighet.
Som han gjønne ville rette slette ut å gløyme bort,
fe dei senest stige å lette gjennom evighetens port.

8.Ein lettliva ongkar sullar like uforfælt kvar dag,
om han på sitt arbeid tullar hell han sit i venelag.
Men når han i enerom tenkjer på dei planer han hev lagt
å hott uviss framti skjenker blir han mindre uforsagt.

9.Den som vi i verden trivas må betenkje væl at når
alt som fremsas bør sko drivas må her gjevas mange kår.
Rolegt hånoms hjarta bankar som æ gla fe de han æ
men dei åvondssjuke tankar æ de tongt å trekkjas mæ.

10.Ingjen hjartefre han finne utta fe sin egjen barm,
men når det æ tongt der inne ongt å gamal rik å arm,
stende stødt i motgangstormar å på herren liter trutt
han som aller søv hell dormar å vi alles væl til slutt.

Kilder

• De gamle visene 5 med Alf Prøysen, Forlaget For Alle, Oslo 1983