Diskusjon:Sel (hus)

https://no.wikipedia.org/wiki/Sel_(hus) https://no.wikipedia.org/wiki/Sel_(kommune)

Vil gjera merksam at desse to artikklane motseiar kvarandre på tydinga av ordet "sel". Rett tyding er nok kommuneforklaringa.

Eit sel med akershusisk grunnplan er også svært uvanleg...

Takk. Dette trengs det kilder til. Betydning av gamle stedsnavn er ofte uklart og mange tolkninger sirkulerer. Akershusisk grunnplan er hus med en planform med tre rom, der det største og viktigste er en form for stue, med to mindre rom innenfor. Uten å ha sjekket faglitteraturen er det min erfaring at en planløsning med to eller tre rom er/var vanlig, og har blitt kopiert i nyere hytter på fjellet. På Vestlandet var det kanskje mer vanlig med inngang midt foran, se f.eks. seter. Fint om du bidrar med presisering og utdyping! Men bruk faglitteratur, feks. Reinton. --Mvh Erik d.y. 14. nov. 2015 kl. 20:18 (CET)

Hei.

Har litt litteratur å støtte meg på med nokre av påstandane mine. Resten får dykk enten stole på meg som innbyggjar i Sel og arbeidar innan restaureringsbransja eller avfeie meg på. At eit bygg har treroms inndeling gjer det ikkje automatisk til akershusisk grunnplan. På Akershusisk grunnplan er inngangen (som regel) på langveggen og inn i stova med peis eller åre. To mindre rom (kover) langs røstveggen. https://lokalhistoriewiki.no/index.php/Leksikon:Stuetyper - Sjekk teikning figur B. Lange smale treromsinndelte sel passar ikkje denne malen. Å blande hytter inn i denne diskusjonen er etter mi meining lite heldig da hytte og sæter har to forskjellige formål, sjølv om mange sætre er ombygd eller vert nytta som hytter i nyare tid.

Ordet sel (byggordet) kjem truleg av sal (stort rom) - Yann De Caprona's Norsk etymologisk ordbok. Lars Ekre (Stadnamn frå Midt-Jotunheimen side 148) meinar namnet Sel (kommunenamnet) kjem frå eit gardsnamn som er gått tapt. Lokalt lærar vi at det kjem frå stillerennande vatn og Laugen renn stille forbi Sel. At Kommunenamnet kjem frå bygningstypa er ein ny teori for meg. Ikkje dimed umogleg men noko overraskande.

Grunnplan: Som sagt er min erfaring fra Vestlandet at inndeling med to eller tre rom er vanlig ved at bygningen er delt på tvers med en vegg som stabiliserer bygget, og med den innerste delen som ett rom eller delt i to. Byggestilen i Nord-Gudbrandsdalen er kanskje anderledes. Så jeg tror vi bør sjekke den spesielle litteraturen om seter (feks Reinton).

Navnet: Jeg skal sjekke Carponas og andre etymologiske verk. Jeg er enig i at hypotesen om stedsnavnet Sel som opphav i seterhus (sel) ikke er overbevisende, så denne kan vi plukke ut av artikkelen og sette på vent her på diskusjonssiden. Men også her bør sjekke kildene om hypotesen har noe for seg. --Mvh Erik d.y. 24. nov. 2015 kl. 23:20 (CET)

Akershusisk grunnplan er ein byggestil namnsett av Eilert Sundt med det namnet da den var vanleg i Akershus stiftamt (Akershus, Hedemark og Oppland). Med andre ord ikkje noko unikt i Nord Gudbrandsdalen. Angåande sæterbygg eg har vitja i Oppland, Hedemark, Møre & Romsdal og Sør Trøndelag har grunnplan vært stort sett lik.

Dette er en vrien diskusjon utfra private erfaringer. Jeg tror vi bør trekke inn faglitteraturen. Det kan godt være at akershusisk grunnplan er feil betegnelse på de typiske seterhusene, men det bør kildene fortelle oss. --Mvh Erik d.y. 25. nov. 2015 kl. 00:02 (CET)