Diamant

in Wikipedia, die vrye ensiklopedie
Diamant
 
'n Ongeslypte diamant 
Formule C  
Kleur kleurloos, gelerig, geel, bruin, swart, blou, groen, rooi, pienk 
Glans adamantyn, vetagtig 
Hardheid 10 (Mohs) 
Digtheid 3,5 – 3,52 g/cm3 
Optiese eienskappe 
Transparansie deursigtig 
Dubbelbreking Isotroop 
RI-waardes nα = 2.435 
Kristallografie 
Ruimtegroep Fd3m; F41/d 3 2/m 
Strukturbericht-kode A4 
Nommer 227 
Schoenflies-simbool O7h 
* Lys van minerale
Portaal Geologie
Lande met die hoogste diamantwinning.

'n Diamant is 'n klein kosbare, skitterende steen en die hardste edelsteen én hardste natuurlike materiaal wat daar is. Diamante se gewig word in karaat bepaal. Die grootste sierdiamant ooit gevind is die Cullinan-diamant van 3 024.75 karaat.

Chemiese eienskappe[wysig | wysig bron]

Diamant bestaan uit 'n koolstof-kristalrooster. Diamante word gevorm deur geweldige hitte en druk. By kamertemperatuur is grafiet die stabielste allotroop van koolstof en diamant is daarom metastabiel. Sy vormingsentalpie is 2,4 kJ/mol. Nes grafiet is diamant taamlik onreaktief, dog dit kan nes kool verbrand volgens:

Die hitte wat hierby vrygestel word sal nogtans 2,4 kJ/mol kleiner wees as by grafiet.

Die kristalstruktuur[wysig | wysig bron]

Die diamantstruktuur is die argetipe van die strukturbericht-klassifikasie se A4-struktuur. Die struktuur is kubies, maar dit is nie 'n digpakking nie. Dit kan wel van die kubiese digpakking afgelei word deur die helfte van die tetraëder-holtes met 'n koolstofatoom op te vul. Sy ruimtegroep is nie-simmorfies In hierdie struktuur het elke koolstofatoom net vier naaste bure (pleks van 12 in fcc) in 'n tetraëdriese omringing. Ander stowwe wat hierdie struktuurtipe besit is silikon, germanium en een van die allotrope van tin. Hierdie struktuurtipe is baie bekend as die struktuur wat halfgeleiers besit. Ander halfgeleiers soos GaAs, InP of CuInSe2 het struktuurtipes wat van die diamantstruktuur afgelei is.

Elektriese eienskappe[wysig | wysig bron]

Diamant is self ook 'n halfgeleier. Dit besit 'n taamlik groot bandgaping, maar die ladingsdraers se beweeglikheid is hoog. Diamant het 'n indirekte bandgaping van 5,47 eV, teenoor 1,1242 eV vir silikon. Die Hall-mobiliteit is ongeveer 2800 cm2/Vs teenoor 1600 cm2/Vs vir silikon.[1]

Die groot bandgaping verklaar dat suiwer diamant in die sigbare gebied heeltemal deursigtig is. Net fotone wat genoeg energie het (groter as 5,47 eV) sal geabsorbeer word en hierdie fotone is in die ultravioletgebied van die spektrum. Diamant se brekingsindeks is hoog: ongeveer 2,5 en dit verklaar hoekom die edelsteen so skitter.[2] Onsuiwerhede wat in die kristalrooster opgelos is, kan aan natuurlike diamante 'n kleur gee en hulle beïnvloed ook die elektriese eienskappe.

Die waarde van 'n diamant[wysig | wysig bron]

Die waarde van 'n diamant word deur vier faktore bepaal: gewig, snit, kleur en helderheid.

Gewig[wysig | wysig bron]

Die gewig van 'n diamant word in karaat bepaal. Een karaat is gelykstaande aan 0.2 gram, min of meer die gewig van 'n skuifspeld.

Snit[wysig | wysig bron]

Die snit, dit wil sê hoe die diamant gesny (geslyp) is, bepaal hoeveel lig binne die diamant vasgevang en weerkaats word. Hoe meer lig vasgevang word, hoe duurder is die diamant.

Kleur[wysig | wysig bron]

Diamante word sorteer en gradeer volgens hulle deursigtigheid. Kleurlose diamante word gradeer van D (heeltemal kleurloos) tot Z (geel).

Helderheid[wysig | wysig bron]

Diamante word op 'n 11-punt skaal gegradeer volgens vlekkeloosheid.

10 Grootste diamante wat ontdek is[3][wysig | wysig bron]

Diamant produksie kaart
Myn van diamante in die Kono-distrik van Sierra Leone
Nommer Naam Gewig (karaat) Land Datum ontdek Myn
1 Sergio (Swart diamant) 3167 Brasilië 1895
2 Cullinan-diamant 3106.75 Suid-Afrika 1905 Premiermyn
3 Karowe AK6 1111 Botswana 2015 Karowemyn
4 Excelsior 995.2 Suid-Afrika 1893 Jagersfonteinmyn
5 Ster van Sierra Leone 969 Sierra Leone 1973
6 Letseng 910 910 Lesotho 2018 Letseng-la-Terai
7 Onvergelykbare diamant 890 Demokratiese Republiek van die Kongo 1984
8 Naamlose diamant 813 Botswana 2015
9 Millennium-ster 777 Demokratiese Republiek van die Kongo 1990
10 The Woyie River 770 Sierra Leone 1973
11 The Golden Jubilee 755 Suid-Afrika 1984 Premiermyn

Diamante van Suider-Afrika[wysig | wysig bron]

Die eerste diamant wat in Suid-Afrika gevind is, is die Eureka-diamant. Hierdie diamant is deur Erasmus Jacobs gevind naby Hopetown en weeg 21,25 karaat, ongeslyp. In 1868 is 'n diamant van 83,5 karaat gevind op die plaas Zandfontein, ook naby Hopetown. Hierdie diamant staan later bekend as die Ster van Suid-Afrika.

In 1888 is die De Beers-diamant van 428.5 karaat in 1888 in die Kimberley-myn gevind

Op 30 Junie 1893 is die Excelsior-diamant gevind in die De Beers-myn te Jagersfontein. Dit het 971 karaat geweeg en was op daardie stadium die grootste diamant in die wêreld.

Die Jubilee-diamant van 650.80 karaat is 1895 in die Jagersfontein-myn gevind.

Die Cullinan-diamant is op 26 Januarie 1905 in die Premiermyn by Cullinan gevind deur Frederick Wells. Dit is tot op datum die grootste diamant wat ooit gevind is.

Diamante is ook in 1926 aan die kus van Namakwaland ontdek.

Die Jonker-diamant van 726 karaat was die vierde grootste diamant ter wêreld gewees toe dit op 17 Januarie 1934 deur die delwer, Jacobus Jonker, gevind is op die plaas Elandsfontein, Pretoria.

Die 616-diamant is in 1964 gevind in Kimberley.

Die Lesotho-brown van 601 karaat is gedurende Mei, 1967 by die Letseng-la-Terai-myn gevind in Lesotho.

Die Golden Jubilee-diamant van 755.5 karaat is in 1985 gevind in die Premiermyn.

Op 15 Januarie 2018 kondig Gem Diamonds die ontdekking aan van 'n 910 karaat diamant by hulle myn te Letseng-la-Terai.

Verwysings[wysig | wysig bron]

  1. "semiconductors.co.uk" (in Engels). Geargiveer vanaf die oorspronklike op 2 November 2019. Besoek op 20 Maart 2017.
  2. refractiveindex.info.
  3. So word die diamantrekords herskryf. Die Beeld 27 November 2015.

Eksterne skakels[wysig | wysig bron]